Zonne-energie voor én door inwoners in onze regio

Een stap in de goede richting 

“Met ruim 55 miljoen kilowattuur per jaar wekken de zonneparken straks elektriciteit op voor meer dan 16.000 huishoudens. Dat dekt het jaarverbruik van 15% van die huishoudens in de zeven Drechtstedengemeenten. Daarnaast is er ook nog een hoop energie nodig voor warmte, bedrijven en mobiliteit. Er is dus nog veel werk te doen, maar dit is alvast een grote stap in de goede richting.” 

Hoe het begon 

Een stap die ooit begon vanuit Frits’ persoonlijke behoefte. “Wij hadden thuis te weinig ruimte op ons dak voor zonnepanelen. Toen heb ik vanuit Stichting Drechtse Stromen het programma ‘Zon op andermans dak’ opgezet. Hiermee realiseerden we in totaal negen zonnestroominstallaties op grote daken in onze regio. Voor deze gemeenschappelijke installaties wordt gewerkt vanuit een coöperatieve vereniging, of coöperatie in het kort. Inwoners kunnen hier lid van worden, waardoor ze mede-eigenaar zijn én mogen meebeslissen over de projecten en ontwikkelingen. En ze wekken natuurlijk hun eigen zonnestroom op. Alle projecten zijn dan ook volledig betaald met geld van deze leden.” 

"Liever 2.000 leden met een investering van 2.500 euro,  dan 100 met 50.000 euro."

‘Wij willen meedoen’ 

Met de zonneparken Kijfhoek en Betuwelijn groeide de ambitie van Coöperatie Drechtse Energie. “We hadden het nu niet meer over daken met 200 tot 800 panelen. Maar over tientallen hectare grond met in totaal ruim 90.000 zonnepanelen.  

Dat is natuurlijk wel andere koek. Toen we hoorden van de plannen hebben we al snel gezegd: ‘wij willen meedoen’. Niet als toehoorder op een informatieavond, maar als mede-eigenaar én medebeslisser. Dit konden we echter niet alleen: bij beide projecten werken we samen met professionele ontwikkelaars. Bij Kijfhoek met Eneco en Novar en bij Betuwelijn alleen met Novar. Dat levert voor ons een eigendomsaandeel op van respectievelijk een derde en de helft. Hiermee zitten we dus echt aan de bestuurstafel.”  

Op de foto: Frits Lakemeier staat op een viaduct over het spoor.

Voor 100 euro mede-eigenaar  

“De realisatie van deze projecten kost vele jaren voorbereiding en veel geld. Het grootste deel lenen we van een nationaal ontwikkelfonds voor coöperaties. De rest betalen onze leden. Voor de ontwikkeling van Kijfhoek en Betuwelijn hebben we zo’n half miljoen euro opgehaald bij ongeveer 150 leden – dit zijn particulieren én bedrijven. Voor de bouw starten we eind dit jaar met een nieuwe participatieronde. Iedereen kan dan al vanaf 100 euro investeren in de zonneparken. Want we willen dat er zoveel mogelijk mensen en bedrijven meedoen. Liever 2.000 leden met een investering van 2.500 euro, dan 100 met 50.000 euro. Elk lid heeft één stem in de besluitvorming: heel democratisch.” 

Met respect voor de omgeving 

Participatie en democratie komen ook terug in het ontwerp van de zonneparken. “We zijn echt bij direct omwonenden aan de keukentafel gaan zitten. Wat zien zij straks vanuit hun keukenraam? Hoe houden we zoveel mogelijk rekening met hun wensen? Dat waren goede gesprekken met veelal een positieve uitkomst. Niet iedereen staat natuurlijk te juichen. Maar we hebben ons volop ingezet om er het best mogelijke van te maken. Met elkaar en met respect voor elkaar. Dat werkt het beste.”  

Meer dan zonnepanelen 

Ook natuurorganisaties en ecologen zijn betrokken bij het ontwerp. Want Kijfhoek en Betuwelijn worden veel meer dan alleen rijen zonnepanelen. “Je kunt het ook een energie- en natuurpark noemen. Van de totale hoeveelheid grond wordt slechts driekwart gevuld door zonnepanelen. De rest is straks bedekt met water en groen - met natuur waar de biodiversiteit van groeit. En die ook helpt om de zonnepanelen zoveel mogelijk aan het zicht van omwonenden te onttrekken. Het basisidee is om meerdere functies te combineren op één stuk grond.” 

Op de foto: Frits Lakemeier met een zonnepaneel in zijn handen.

Veranderen van denken 

“De energietransitie vraagt om een mentale omslag. We merken dat er veel nodig is om van onze verslaving aan fossiele brandstoffen af te komen. Daarvoor is aandacht, tijd en medewerking nodig. In onze Coöperatie zien we dat het heel fijn is om dat samen met anderen te doen. Niemand weet en kan alles alleen, maar samen weet je en kun je ontzettend veel. Én samenwerken kan ook heel erg leuk zijn.  

Zie het als een enorme escaperoom die we samen moeten spelen. Maar dan niet voor de grap. Het is echt nodig dat we deze puzzel goed en op tijd oplossen. Dat is een nieuw spel en het maakt ook veel emoties los. Daarom moeten we ons verhaal blíjven vertellen: we gaan dit samen zo goed mogelijk oplossen.” projecten zijn dan ook volledig betaald met geld van deze leden.” 

"Het draait niet alleen om financiële winst, maar vooral om waarde voor de samenleving."

Slimmer omgaan met energie 

De opwek van schone energie is minder constant dan de energieproductie van een centrale op kolen of gas. Daarom moeten we steeds slimmer omgaan met energie. Transport en netcongestie spelen dan ook een grote rol in de toekomst. “We kunnen wel duurzame energie opwekken, maar het moet ook ergens naartoe. Gelijktijdige opwek en verbruik en tijdelijke opslag worden belangrijker.”  

Coöperatie als aanjager 

Die omslag naar nieuw, energiebewust gedrag is daarbij cruciaal. Coöperatie Drechtse Energie ziet zichzelf dan ook als aanjager van een bredere beweging. “Mogelijk gaan we ons in de toekomst ook bezighouden met laadpleinen voor elektrische (vracht)auto’s, en met batterijopslag, waterstof en deelmobiliteit. Als je wilt is er van alles mogelijk. We zijn een vereniging, dus onze leden beslissen uiteindelijk wat we gaan doen.” 

Geen winst, maar waarde 

De missie van de Coöperatie is duidelijk: samen bijdragen aan een leefbare, duurzame toekomst. “We willen niet de generatie zijn die het verknald heeft. Wacht dus niet af, maar sluit je aan. Doe mee. Praat mee. Investeer mee. Het draait bij ons niet alleen om financiële winst, maar vooral om waarde voor de samenleving. Zo doneren we een deel van de opbrengst van de zonneparken aan een omgevingsfonds waaruit omwonenden een bijdrage kunnen aanvragen voor duurzame initiatieven. De energietransitie is een kans om de wereld beter te maken voor iedereen. Dat delen we graag in woord en daad.” 

Meer weten over de zonneparken? Op de website van Drechtse Energie lees je er alles over. Je kunt je ook alvast aanmelden als lid of belangstellende om mee te doen. Of neem contact op met Frits via zonneparken@drechtseenergie.nl of 06 52390491. Er worden ook communicatiehelden gezocht die de Coöperatie willen versterken. Ben óf ken jij iemand? Laat het graag weten.