“Door nú stappen te zetten, hebben we straks meer tijd voor de daadwerkelijke uitvoering.”

Samen optrekken

Het warmteprogramma is voor een groot deel regionaal opgesteld en iedere gemeente vult het programma nu lokaal verder aan. Mirjam: “In de praktijk betekent dit: veel overleg, korte lijntjes en volop kennisdelen. De ene gemeente heeft meer ervaring met analyse, de ander met participatie, wetgeving of afstemming met de gemeenteraad en daar profiteren we allemaal van. Het scheelt ook dat we niet voor het eerst met elkaar samenwerken. Dat doen we al langer en dit helpt in het proces. Daarnaast zijn de woningcoöperaties, HVC en Stedin ook intensief betrokken.”

Bewoners betrekken

Lotte: “Op dit moment zijn de warmteprogramma’s vooral nog kaders voor de gemeenten zelf. Maar we hebben bewoners via een enquête wel alvast gevraagd hóe ze straks betrokken willen worden. De uitkomst? Mensen willen graag meedenken, maar vooral als het over hun eigen wijk en woning gaat. De communicatie naar bewoners start daarom pas echt in de volgende stap: de buurt- of wijkuitvoeringsplannen. Dan wordt alles concreet.”

Foto: Ton de Bruin fotografie

Nooit 100% zekerheid

“Die concretisering is soms nog wel lastig”, zegt Mirjam. “De warmtetransitie is volop in beweging. En wetgeving - zoals de Wet Collectieve Warmte (Wcw) en de Wet Gemeentelijke Instrumenten Warmtetransitie (Wgiw) -  is nog niet volledig uitgewerkt. Toch hebben we ervoor gekozen om niet af te wachten. Officieel moeten de warmteprogramma’s pas eind 2026 klaar zijn, maar in de Drechtsteden leveren we eind dit jaar al op. Zo kan er eerder worden gestart met de uitvoering en 100% zekerheid heb je in 2026 ook nog niet.”

Onderzoek

Mirjam, Lotte en de andere leden van de expertgroep ‘warmtetransitie’ doen ook nog volop onderzoek. Mirjam: “De warmteprogramma’s richten zich nu op bestaande bouw en zijn daarmee ‘intern bindend’. Kortom: alleen voor de gemeenten zelf en niet voor andere partijen. Bij nieuwbouw zouden de programma’s wel ‘extern bindend’ kunnen zijn. Dan zouden we projectontwikkelaars bijvoorbeeld kunnen opleggen dat zij alleen met bepaalde warmteoplossingen mogen werken. Dat is een van de onderwerpen waarvan we nog kijken of we ze überhaupt mee willen nemen in de plannen.”

Drechtsteden als voorlopers

Met hun doortastende aanpak en tempo zijn de Drechtsteden een voorbeeld voor andere regio’s. Niet eindeloos overleggen, maar vooral praktisch puzzelen en dóórgaan.

Door de warmtetransitie overzichtelijk te maken (stap voor stap – wijk voor wijk), blijft het proces behapbaar. Dat is ook wat Mirjam en Lotte mee willen geven aan andere gemeenten. Lotte: “Onze tip? Begin gewoon. Maak het proces overzichtelijk, werk gefaseerd en accepteer dat onzekerheden erbij horen.”

De planning voor dit jaar

In de komende maanden werken de zes deelnemende Drechtsteden-gemeenten aan hun eigen lokale invulling en de definitieve versies van de warmteprogramma’s. Voor de zomer of net daarna zijn ze in concept klaar en start de inzageperiode. Hiermee komt een aardgasvrije toekomst écht een stuk dichterbij.